دستوری شدن تسلسلیِ عبارت یعنی از منظر دستور گفتمان

نویسندگان

محمد عمو زاده

اعظم نورا

چکیده

این مطالعه به بررسیدستوری­شدن عبارت «یعنی» از منظر دستور گفتمان پرداخته و آن را فرایندی تسلسلی در نظر می­گیرد که شروع و خاتمه آن دستور سطح جمله و مرحلۀ میانی آن دستور معترضه است. به عبارت دیگر، دستوری­شدن کلمه «یعنی» در امتداد طیف پیشنهادی کوتوا (2012) پیش می رود که عبارت است از دستور سطح جمله > دستور معترضه > دستور سطح جمله. در واقع، عبارت «یعنی» به عنوان واحدی از دستور سطح جمله، برای کاربرد در دستور معترضه (سطح گفتمان)عضوگیری شده و لذا به یک واحد معترضه­ای تبدیل می شود. این واحد معترضه­ای ، در سطح گفتمان تحت دستوری­شدن قرار گرفته و به یک واحد معترضه­ایِ دستوری­شده، تبدیل می­شود که عهده دار نقش های گفتمانی-کاربرد­شناختی متفاوتی است. مطالعۀ حاضر نشان می­دهد که در زبان فارسی روزمره، عبارت معترضه­ایِ دستوری­شدۀ «یعنی»، از طریق عملیات تلفیق مجدد دوباره به قلمرو اصلی خود یعنی دستور سطح جمله برگشته و فرایند تسلسلی دستوری­شدن آن تکمیل می­گردد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استعارۀ دستوری به‌مثابۀ تنوع نحوی از منظر دستور نقشگرای نظام‌مند

هلیدی (1987 :173) بازنمایی استعاری را به مثابۀ گونه­های استعاری در نظر گرفته است که با نظریۀ تنوع (تنوع آوایی، واجی، واژگانی، صرفی و نحوی) از منظر لباو (1969) مرتبط هستند. بر اساس تعریف هلیدی، هر یک از گونه­ها برحسب بازنمایی متناوب یک عنصر در لایۀ بالاتر قابل توصیف است. گونه­های صرفی، واژی و نحوی بازنمایی متناوب معنای واحد در سطح واژگان- ­دستور هستند. در پژوهش حاضر صورت­های متجانس و استعاری در ...

متن کامل

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می‌شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده‌اند. عبارت فعلی گونه‌ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می‌شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

متن کامل

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده اند. عبارت فعلی گونه ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

متن کامل

کارکردهای دستور زبان منظر پساصنعتی

ساختار زبان منظر، از یک سو با به کارگیری واژگان برای انواع اُبژه‌های منظر (Landscape Objects) و قوانین ترکیب فضایی آنها می‌تواند شخصیت یک منظر را تجزیه و تحلیل کند. و از سوی دیگر، با استفاده از نوعی سیستم زاینده (Generative System) به بازآفرینی منظر کمک کند. ساختار زبان منظر و نوع گفتمان مخاطب و منظر، در هر فضا متفاوت است. بشر امروزی با تغییر در سیاست‌های اقتصادی عصر مدرن، به طور دایم شیوه‌های ج...

متن کامل

ساختار تصویر در شعر معاصر از منظر دستور زبان فارسی

همان‌قدر که ایجاد ارتباط میان اشیاء و پدیده‌ها در تازگی و اهمیت تصویر اهمیت دارد، به همان میزان انتخاب ساختاری برای بیان این ارتباط‌ها نیز مهم است و چه بسا تصویری کهنه و تکراری با استفاده از ساختار زبانی تازه، روحی تازه بپذیرد. هدف این مقاله بررسی انواع ساختارهای دستوری است که شاعران معاصر برای نشان دادن ارتباط‌های تصویری استفاده کرده‌اند. مقصود از این بررسی نشان دادن آن است که شاعر خلاقانه از ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای زبانی

ناشر: دانشکده ادبیات وعلوم انسانی

ISSN 1026-2288

دوره 5

شماره 1 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023